Ít ai biết rằng, ngoài Vạn Lý Trường Thành, Tần Thủy Hoàng còn cho xây dựng một tuyến đường bộ cao tốc sớm nhất thế giới với quy mô lớn, đó là đường Tần Chí (Tần Trực Đạo). “Con đường con tốc” này từng khiến các nước Châu Âu với khoa học kỹ thuật hiện đại cũng phải nghiêng mình thán phục.
Sau khi tiêu diệt 6 nước chư hầu, Tần Thủy Hoàng trở thành hoàng đế đầu tiên của Trung Hoa thống nhất và bắt đầu đưa ra những chính sách cải cách trên toàn bộ mọi mặt của đất nước, trong đó có xây dựng đường sá với mục đích thiết lập một mạng lưới đường bộ kết nối toàn quốc gia. Đường Tần Chí là một trong những công trình lịch sử nổi bật thời đó được Tần Thủy Hoàng xây dựng và xem trọng.
Tuyến đường Tần Chí trải dài từ tỉnh Thiểm Tây và Cam Túc đến khu tự trị Nội Mông ở Trung Quốc. Đây chính là tuyến giao thông huyết mạch, đồng thời là con đường cao tốc đầu tiên trong lịch sử của quốc gia này.
Việc xây dựng tuyến đường Tần Chí mang nhiều ý nghĩa to lớn. Trước hết, nó ngăn chặn sự xâm nhập của quân Hung Nô, phục vụ cho việc di chuyển của Tần Thủy Hoàng và thuận tiện cho việc hành quân. Với tuyến đường này, chỉ trong vòng 1 tuần, quân Tần có thể điều động quân đội tới bất kỳ nơi đâu suốt dải trường thành phòng thủ mạn bắc chống giặc. Nếu xét từ góc độ thời đại, nó có lợi cho việc tăng cường kết nối giữa các tỉnh thành trong nước Tần, đồng thời cũng có lợi cho việc cai trị đất nước và kiểm soát khu vực của vua. Không chỉ mang lại lợi ích ở thời đại của Tần Thủy Hoàng, ở các triều đại sau (cho tới thời nhà Thanh), việc đi lại, vận chuyển hàng hóa của người dân cũng thuận tiện hơn.
Cụ thể, con đường có vị trí chiến lược cho phép Trương Khiên, một nhà ngoại giao, đồng thời là nhà thám hiếm kiệt xuất vào thời Tây Hán, có thể thuận lợi truyền tải thông tin về Trung Á. Ông được cho là người có đóng góp đặc biệt to lớn trong việc mở ra con đường Tơ Lụa và kết nối giao thông nhà Hán với những nước Tây Vực.
Con đường cao tốc hơn 2000 năm này được cho là một hành lang quan trọng đối với những nhà ngoại giao, các thương nhân ở Trung Quốc với phương Tây trong thời gian con đường Tơ Lụa vẫn bị ngăn cách. Các nhà khảo cổ học cũng đã phát hiện ra nhiều tiền cổ, gạch lát và hang động dọc theo con đường cao tốc. Ngoài ra, con đường huyết mạch này cũng là nơi chứng kiến và là một phần lộ trình của 11 công chúa nhà Hán khi được gả cho những nước khác với mục đích chính trị. Đặc biệt, một trong số đó còn có Vương Chiêu Quân, người được mệnh danh là một trong tứ đại mỹ nhân của Trung Hoa, cũng được gả cho người Hung Nô vào thời Hán Nguyên Đế năm 33 TCN. Con đường cao tốc được xây dựng từ thời nhà Tần cũng chính là nơi nàng Vương Chiêu Quân đi qua để tiến về phương Bắc.
Được biết, tuyến đường Tần Chí rộng khoảng 20m, phần rộng nhất lên tới 60m. Tại thời điểm đó, để có thể xây dựng một tuyến đường lớn như vậy là điều không hề dễ dàng bởi nhiều nơi phải băng qua rừng núi. Có thể nói công trình này có độ khó vô cùng phức tạp, cần sự đầu tư về công sức lẫn trí tuệ của những người thợ làm đường ngày xưa.
Hiện nay, tuyến đường Tần Chí vẫn còn tồn tại. Tuy nhiên, có một điểm đặc biệt ở con đường này khiến người đời sau phải “đau đầu” đi tìm lời giải đó là, dù đã được xây dựng hơn 2.000 năm nhưng nó không hề có cỏ mọc. Điều kỳ lạ này thôi thúc các nhà khảo cổ học vào cuộc để giải mã bí mật ở đằng sau. Họ đã lấy mẫu đất và các dữ liệu liên quan để tiến hành nghiên cứu và phân tích. Cuối cùng, lời giải đáp cũng đã vén màn bí mật ngàn năm.
Qua quá trình nghiên cứu, các chuyên gia cho biết, tuyến đường Tần Chí đi qua chủ yếu là những nơi cằn cỗi hoặc là các khu vực sa mạc có tương đối ít nước, vì vậy, nhìn chung thực vật sẽ khó phát triển. Bên cạnh đó, ngoài các yếu tố con người và các phương tiện đi lại thì các chuyên gia còn cho rằng nguyên nhân cho việc thực vật không thể sinh sôi phát triển ở tuyến đường này nằm ở loại đất được sử dụng để làm đường.
Theo truyền thuyết, Tần Thủy Hoàng có yêu cầu rất cao đối với con đường này. Ngoài rộng và bằng phẳng, nó cũng phải đạt tiêu chuẩn không được mềm, nhão hay trở nên lầy lội vào những ngày mưa. Điều này có lẽ liên quan đến hi vọng nhà Tần sẽ được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác và sẽ tồn tại mãi mãi của Tần Thủy Hoàng.
Thời điểm đó chưa có bê tông, đây chắc chắn là một thử thách lớn đối với tay nghề của người thợ. Các chuyên gia cho rằng vào thời cổ đại, những người thợ đã sử dụng một kỹ thuật đặc biệt để thi công phần nền đường. Họ dùng đất được nung qua lửa trước khi đem trộn cùng muối và kiềm, để tạo nên hỗn hợp đặc biệt, cứng và bền như bê tông hiện nay. Việc nung đất này đã khiến các chất dinh dưỡng hữu cơ bị đốt cháy và mất đi, không còn là môi trường thích hợp cho các thực vật tồn tại và sinh trưởng. Ngoài ra, lớp nền đất của con đường này có độ dày đạt từ 20 đến 30cm và được nén rất chặt, có thể cách ly độ ẩm và oxy ở mức độ lớn. Do đó, nếu có hạt mầm rơi xuống đường thì cũng khó có thể bén rễ và nảy mầm được. Kết cấu này tương tự như việc làm đường hiện nay, sau khi xây xong đường sẽ có xe lu lăn qua giúp làm phẳng và nén chặt đất, vật liệu. Các cuộc khai quật khảo cổ học hiện đại cũng đã xác nhận điều này.
Thời nhà Tần cách nay hơn 2.000 năm, vào thời điểm đó, mọi thứ vẫn còn rất lạc hậu. Trong hoàn cảnh chỉ dựa vào sức người và công cụ thô sơ, những người thợ ở thời đại này đã tạo nên những công trình vĩ đại khiến cả thế giới ngưỡng mộ như tuyến đường Tần Chí, Vạn Lý Trường Thành… cho đến nay vẫn bền vững sau hàng nghìn năm. Những công trình này cũng chính là những nhân chứng cho sự tiến bộ không ngừng của nền văn minh Trung Hoa.
Đất nước Trung Hoa rộng lớn quả thật có nhiều điều công trình độc đáo khiến hậu thế phải ngã mũ khâm phục trí tuệ của người xưa. Hãy đồng hành cùng chúng tôi trong hành trình du lịch Trung Quốc để có cơ hội khám phá chúng nhé!
