Trung Quốc là quốc gia có nền văn hóa đặc sắc. Trong nền văn hóa ấy là một nền văn hóa ẩm thực hết sức phong phú. Khác với những quốc gia khác, nền văn hóa ẩm thực Trung Hoa có sự phân chia theo trường phái, mỗi trường phái đặc trưng cho những nét đặc sắc văn hóa ẩm thực riêng của từng vùng miền. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về trường phái ẩm thực Phúc Kiến.

Phúc Kiến là một tỉnh của Trung Quốc, giáp với Chiết Giang, Giang Tây và Quảng Đông. Cái tên “Phúc Kiến” xuất phát từ sự kết hợp hai thành Phúc Châu và Kiến Châu trên vùng đất này. Lịch sử của Phúc Kiến bắt đầu từ khoảng thiên niên kỷ thứ 6 TCN. Trải qua nhiều biến cố, đến nay, Phúc Kiến thuộc khu kinh tế Bờ tây Eo biển của Trung Quốc. Bề dày lịch sử góp phần tạo nên nền văn hóa ẩm thực Phúc Kiến đa sắc màu.

Về mặt địa lý, Phúc Kiến nằm ở vùng ven biển phía Đông Nam Trung Quốc. Nơi đây có nhiều vịnh và bán đảo. Địa hình ở Phúc Kiến chủ yếu là đồi núi. Khí hậu ở Phúc Kiến thuộc loại cận nhiệt đới ẩm gió mùa. Điều này đã tạo thuận lợi để ngành nông nghiệp phát triển mạnh mẽ. Nhờ đó, nông sản ở Phúc Kiến đa dạng và phong phú vô cùng. Ngoài ra, ở Phúc Kiến cũng có hệ sinh thái phong phú với khu vực rừng thường xanh lá rộng cận nhiệt, rừng mưa nhiệt đới. Địa hình và khí hậu tác động không nhỏ tới đặc trưng ẩm thực Phúc Kiến.

Cũng do sở hữu nhiều vịnh và bán đảo nên Phúc Kiến nổi tiếng với hải sản. Đặc biệt, ở Phúc Kiến có rất hiều loài cá lạ làm nên những món ăn độc đáo. Ngoài ra, Phúc Kiến sở hữu rừng núi trù phú đem lại rất nhiều sản vật quý hiếm.

Hương vị đặc trưng trong các món ăn của Phúc Kiến chủ yếu là vị ngọt, chua, mặn, thơm. Đặc biệt, người Phúc Kiến rất coi trọng màu sắc của món ăn. Các món ăn ở đây chủ yếu có màu sắc tươi sáng, bắt mắt vô cùng. 

Các món ăn của Phúc Kiến bao gồm các món ăn đến từ Phúc Châu, Tuyền Châu và Hạ Môn. Trong đó, chủ yếu là món từ Phúc Châu. Đầu bếp ở Phúc Kiến rất coi trọng về kỹ thuật nấu nướng. Ngoài ra, việc sử dụng thành thạo dụng cụ làm bếp trong chế biến là yêu cầu bắt buộc với người đầu bếp. Người Phúc Kiến cho rằng, kỹ thuật chuyên nghiệp sẽ mang đến độ ngon đặc biệt cho món ăn.

Phúc Kiến có rất nhiều món ăn ngon và nổi tiếng. Có thể kể ra như: Mì xào, Xôi Phúc Kiến, Phật nhảy tường, Súp cá viên, Vịt hầm, Tôm Kim Sa, Chả giò, Bánh Pía chà bông,…

Mì xào Phúc Kiến

Mì xào Phúc Kiến là một món ăn khá phổ biến trong ẩm thực Trung Hoa nói chung và ẩm thực Phúc Kiến nói riêng. Món ăn này luôn để lại ấn tượng khó quên, bởi hương vị đặc trưng đối với bất cứ ai có dịp nếm thử. Món mì xào này xuất hiện từ những năm của thế kỷ 19 và đã phải trải qua một hành trình khá dài mới đến được đỉnh cao của sự phổ biến như hiện tại.

Điểm đặc trưng đầu tiên mà món mì xào này mang lại đó chính là những sợi mì dai ngon. Sợi mì được làm từ trứng, vàng óng nhìn rất đẹp mắt. Sợi mì đặc biệt có chút vàng và dai ngon, có vị béo kết hợp cùng các loại nguyên liệu khác như: giá, hẹ, thịt ba chỉ, mực tươi, tôm đất, trứng, một vài bông cải và ớt chuông sẽ tạo nên những món ăn ngon khó cưỡng. Gia vị dùng trong món mì xào Phúc Kiến có chút muối, tỏi, dầu hào, nước tương, tương ớt, một chút bột bắp, một ít nước dùng (nấu từ đầu tôm, nghêu và ít cá khô).

Công đoạn để chế biến ra món ăn đặc sắc không quá khó. Đầu tiên là ngâm mì để mì sạch và mềm hơn, sau đó đổ nước dùng vào mì và nấu trong vài phút. Tiếp đó cho hải sản vào và bắt đầu đảo đều lên. Công đoạn nấu cuối cùng đó là cho những nguyên liệu khác và gia vị vào rồi đảo cho đến khi trong chảo gần cạn nước, cũng có thể thêm ít bột bắp để làm nước nước thật sánh. Vậy là món ăn này đã được nấu chín, và bây giờ chỉ cần bày ra đĩa, trang trí một chút và thưởng thức món ăn mà thôi. Mì xào Phúc Kiến được dọn lên ăn nóng cùng chút tương ớt và chanh.

Du khách sẽ thấy mình dễ dàng bị hấp dẫn ngay từ khi mì đang được xào với mùi thơm ngào ngạt. Chính từ sự hấp dẫn thú vị của nó mà du khách sẽ bị mê hoặc ngay từ lần thưởng thức đầu tiên. 

Xôi Phúc Kiến

Nếu đến Phúc Kiến, du khách sẽ được giới thiệu và nếm thử món xôi đặc trưng của người dân nơi đây, như một niềm tự hào của địa phương. 

Xôi Phúc Kiến là loại xôi mặn được chế biến từ rất nhiều nguyên liệu kết hợp lại tạo nên một hương vị tuy đậm đà nhưng vẫn dân dã và rất dễ ăn. Món xôi mặn có mùi vị thơm ngon này rất thích hợp cho các buổi tiệc, hay họp mặt gia đình.

Cách nấu xôi Phúc Kiến cũng khá đơn giản, nếp trắng ngon được vo sạch và ngâm nước trong khoảng 4 tiếng đồng hồ. Phi thơm hành tím và xào sơ phần nguyên liệu gồm có nấm mèo, lạp xưởng và tôm khô. Sau đó trộn đều phần nguyên liệu này với gạo nếp đã nở và bắt đầu hấp. Hấp xôi trong khoảng 40 phút thì mở nắp, xới đều xôi bên trong và cho thêm chút nước tương, thêm vào các loại gia vị như đường, muối và hấp thêm 10 phút cho thấm gia vị. Vậy là món xôi thơm ngon này đã được hoàn thành. Món xôi này sẽ hấp dẫn thực khách ngay từ lần đầu thưởng thức. 

Phật nhảy tường

Phật nhảy tường (hoặc Phật khiêu tường – Fo tiao qiang) là một trong những món ngon danh tiếng trong danh sách ẩm thực Phúc Kiến với lịch sử tồn tại hơn 200 năm.

Phật nhảy tường thực chất là súp vi cá của người Phúc Kiến. Đây là một món ăn bổ dưỡng do một vị bếp trưởng nổi tiếng đồng thời cũng là chủ nhà hàng Tụ Xuân Viên ở Phúc Châu, Phúc Kiến là Trịnh Thuần Phát sáng chế vào thời nhà Thanh. Kể từ khi món ăn được tạo ra, nó được xếp vào hàng “cao lương mỹ vị” trong ẩm thực Trung Hoa, bởi mùi vị đa dạng, hương vị đa dạng mà tinh tế đến nỗi dân gian truyền hai câu thơ ngụ ý đến người tu hành cũng có thể bị “cám dỗ”: “Đàm khải huân hương phiêu tứ lân / Phật văn khí thiền khiêu tường lai” (tạm dịch: Mở nắp vung, mùi hương thơm lừng bay khắp xóm / Phật ngửi được, liền bỏ thiền nhảy tường sang).

Món “cao lương mỹ vị” này không chỉ nổi tiếng vì thơm ngon mà còn nổi tiếng bởi sự đa dạng của các nguyên liệu cũng như quá trình chế biến cầu kỳ, phức tạp. Các nguyên liệu chính để chế biến ra món ăn danh tiếng này gồm tới 18 loại, chủ yếu là sơn hào hải vị như: hải sâm, vây cá mập, bào ngư, nhân sâm, gân hươu, da cá, sò điệp,… cùng các nguyên liệu khác nọa: trứng cút, thịt gà, gân heo, nấm hương, khoai môn, hạt dẻ, táo đỏ. Mỗi loại đều được hấp riêng trong một hũ sau đó cho chung vào một thố bằng đất sét nhỏ miệng, thêm rượu Thiệu Hưng để dậy mùi thơm. Ngoài ra, đầu bếp còn phải cho thêm tới 30 thành phần và 12 gia vị khác như quế, gừng, lát,… thiếu một nguyên liệu cũng có thể khiến món ăn kém hấp dẫn. Sau đó, đầu bếp đậy kín thố đất cẩn thận bằng lá sen, hầm trên lửa nhỏ từ 5 – 6 tiếng. Trong quá trình hầm phải hạn chế để mùi thơm thoát ra. Tới khi mở ra chỉ thấy nước dùng màu nâu sánh đậm, nguyên liệu bên trong cho dù hầm rất nhiều giờ vẫn giữ được hình dáng vốn có. 

Ngoài độ ngon khó cưỡng, món ăn độc đáo này còn rất bổ dưỡng. Nhiều tài liệu cho thấy, món “Phật nhảy tường” có tác dụng tăng trí nhớ, tăng thể lực, tăng cường hệ miễn dịch, chống lão hóa, chống viêm. Bên cạnh đó, nhiều người cho rằng món ăn còn giúp đàn ông tăng cường sinh lực, tráng dương bổ thận.

Vịt hầm

Vịt hầm là món ăn ngon khá độc đáo của ẩm thực Phúc Kiến. Sở dĩ món ăn này trở nên khác biệt so với nhiều nơi vì vịt được chế biến theo phong cách ẩm thực của riêng Phúc Kiến, ít dầu mỡ và không giòn như vịt quay Bắc Kinh nên không tạo cảm giác ngấy cho thực khách.

Vịt được chặt thành từng khúc rồi hầm cùng với các loại gia vị đặc biệt và nước sốt cho nhừ và thấm đều sẽ không còn mùi tanh đặc trưng. Khi chín, thịt mềm với hương thơm khá hấp dẫn, được ăn cùng nước sốt và nước tương pha hành, tỏi, thêm chút rau gém và dưa leo tạo nên một hương vị rất lạ.

Món ăn này đặc trưng cho phong cách ẩm thực vùng Phúc Kiến với vị ngọt và sự hài hòa về màu sắc. Đặc biệt, món này không được làm sẵn, chỉ khi thực khách đặt thì đầu bếp mới thực hiện, nên món ăn lúc nào cũng thơm ngon bởi sự tươi mới.

Súp cá viên

Phúc Kiến nổi tiếng với nhiều món ăn từ hải sản và món Súp cá là một đặc sản nằm trong số đó. Cá sau khi tách xương thì được băm nhuyễn, ướp thêm muối, nước gừng rồi nặn thành viên vừa ăn. Xương cá được dùng để ninh lấy nước. Món ăn này giữ được vị ngọt của cá mà lại không bị tanh. Những viên cá tròn vo, mềm, hương vị đậm đà. Món ăn này rất thích hợp để ăn cùng với lẩu. 

Tôm kim sa

Ngoài món Súp cá viên, ẩm thực Phúc Kiến còn mê hoặc thực khách gần xa bởi một món ăn từ hải sản, đó là tôm kim sa.

Món ăn này được chế biến rất đơn giản nhưng hương vị của nó thì khỏi phải chê vào đâu. Tôm sú sau khi được lực chọn kĩ càng sẽ được đem đi làm sạch. Ướp tôm với các loại gia vị đặc trưng. Sau đó lăn qua một hỗn hợp lòng đỏ trứng vịt muối nghiền nhuyễn. Đem tôm này đổ vào chảo chiên giòn lên cho tới khi lớp bột bên ngoài ngả màu vàng óng. Món này ăn cùng nước chấm làm từ me. Vị mặn của trứng vịt muối, vị ngọt thanh của thịt tôm cùng vị chua của mắm me tạo nên món ăn ít nơi nào có.

Chả giò

Tại Phúc Kiến, Chả giò thường xuất hiện trên bàn ăn của nhiều gia đình, nhiều nhà hàng cũng chọn chả giò làm món khai vị. Chả giò ở Phúc Kiến có hình dạng to hơn cá viên chiên một chút, và được chiên vàng giòn hấp dẫn. Hương vị hoà quyện của xá xíu kết hợp với phần nhân bên trong tạo nên đặc trưng của món ăn. Du khách hãy nếm thử món ăn này khi có dịp đến với Phúc Kiến nhé!

Chân, cổ, cánh vịt cay

Đây là một trong những món ngon Phúc Kiến – món ăn vặt, đồ nhắm lý tưởng với mọi người. Vịt được ướp cùng hoa hồi, quế chi, các loại thảo quả cùng cách hầm truyền thống cổ truyền Trung Quốc mà thịt vịt vừa thẫm vị, vừa giữ được độ mềm của thịt mà vỏ lại giòn giòn cay cay. 

Bánh Pía chà bông

Một đặc sản nổi tiếng trong những món ngon Phúc Kiến, bánh Pía chà bông với lớp vỏ xốp ngọt dịu, nhân chà bông mặn mặn rất cuốn miệng. Đây là món ăn nhẹ mà không thể thiếu trong gia đình ở nơi đây. Vị mặn ngọt hoà quyện với nhau tạo nên sức hấp dẫn và ngon miệng của món ăn vặt này.

Nó không chỉ là món ăn nhẹ hấp dẫn mà mua về làm quà cho gia đình bạn bè và người thân cùng thử chút đặc sản nơi đây cũng là một gợi ý rất tuyệt vời.

Ẩm thực Phúc Kiến với các món ăn đầy đủ sắc, hương và vị đã hấp dẫn du khách chưa nào? Cùng du lịch Trung Quốc và ghé thăm vùng đất Phúc Kiến xinh đẹp để có cơ hội thưởng thức nền ẩm thực độc đáo ở nơi đây nhé! Chúc du khách có một chuyến đi vui vẻ và nhiều điều thú vị!