Ẩm thực Trung Hoa được chia thành 8 trường phải lớn với những đặc trưng riêng về món ăn, cách chế biến và hương vị bao gồm: Sơn Đông, Quảng Đông, Tứ Xuyên, Hồ Nam, Phúc Kiến, Chiết Giang, Giang Tô và An Huy. Trong đó, trường phái ẩm thực Sơn Đông được coi như đệ nhất ẩm thực Trung Hoa với sự tinh túy và phát triển lâu đời.
Sơn Đông, một tỉnh ven biển phía Đông của Trung Quốc, phía hạ lưu sông Hoàng Hà. Địa hình chủ yếu của Sơn Đông là đồng bằng. Phía Tây Sơn Đông là một bộ phận của bình nguyên Hoa Bắc rộng lớn. Trung bộ Sơn Đông lại có địa hình núi non. Đông bộ là bán đảo Sơn Đông nhiều đồi núi kéo dài ra biển. Bán đảo này tách Bột Hải và Hoàng Hà. Địa hình thuận lợi này giúp khí hậu ở Sơn Đông ấm áp. Không những vậy, đất đai cũng được phù sa bồi đắp mà phì nhiều. Do đó, văn hóa ẩm thực Sơn Đông nổi bật với các sản phẩm làm từ lúa mì, rau củ quả đa dạng và chất lượng cao.
Dưới ảnh hưởng của các yếu tố lịch sử, văn hoá, địa lý, kinh tế và những phong tục địa phương của bán đảo Sơn Đông ấy, trường phái ẩm thực mang tên gọi của bán đảo này đã ra đời và phát triển và được người Trung Quốc yêu mến gọi bằng cái tên “chàng trai mạnh khỏe”.
Ẩm thực Sơn Đông bao gồm hai trường phái chính là Tế Nam và Dao Đông. Điểm đặc trưng trong các món ăn của vùng đất này là mang vị nồng đậm, nặng mùi hành tỏi, nhất là trong những món ăn về hải sản.
Người Sơn Đông có sở trường làm món canh và nội tạng động vật. Có rất nhiều biến hoá khác nhau từ thứ nguyên liệu mà người phương Tây thường bỏ đi như: dồi nhồi thịt nướng, dồi hấp, dồi quay, xào… mỗi món có hương vị và sự khoái khẩu riêng rất khó bắt chước.
Đặc biệt, họ mạnh về các món chiên rán, nướng và hấp. Bên cạnh đó, họ cũng rất chú trọng màu sắc của món ăn. Du khách sẽ dễ dàng nhận thấy các món ăn ở Sơn Đông đa phần đều có màu sắc tươi sáng. Các món ăn thường có rau và lúc nào cũng xanh mát, vô cùng bắt mắt.
Có thể nói, mỗi món ăn ở Sơn Đông đều là một tác phẩm nghệ thuật được người đầu bếp bỏ rất nhiều công sức vào đó. Dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu đến du khách những món ăn ngon nổi tiếng của vùng đất này:
Gà hầm Đức Châu
Trong ẩm thực Sơn Đông, Gà hầm Đức Châu là một món ăn vô cùng nổi tiếng đã có lịch sử đã hơn 50 năm. Vào năm 1950, Tổng thống Mao Trạch Đông thưởng thức gà hầm Đức Châu và đã không ngớt lời khen ngợi nó. Sau đó, danh tiếng gà hầm Đức Châu nhanh chóng lan xa khắp cả nước.
Món gà hầm này được làm khá công phu và vẫn được thực hiện khá giống với đại đa số món ăn trong ẩm thực Sơn Đông là làm chín nguyên con. Thịt gà sẽ được hầm chung với mật ong, một chút đường và rau thì là trong nhiều giờ đồng hồ. Thịt gà sau khi hầm sẽ chín mềm, thịt mà tự tách được xương ra lại càng ngon.
Súp sữa ức gà
Có thể nói món Súp sữa là một trong những nét riêng của ẩm thực Sơn Đông mà không vùng nào khác có được. Để làm món ăn này, người đầu bếp phải khéo léo chọn ra ức gà dày thịt cùng củ mã thầy ngon thì nấu ra mới đúng vị. Hai nguyên liệu trên sẽ được tẩm ướp hỗn hợp gia vị địa phương rồi nấu chín đến khi hơi sền sệt thì đổ nước và sữa hầm liên tục trong nhiều giờ.
Khi món ăn đã hoàn thành, chúng ta sẽ có những bát súp nóng hổi với mùi thơm khó cưỡng. Món ăn này là sự kết hợp nhuẫn nhuyễn giữa vị ngọt thơm của sữa, vị thanh mát đặc trưng của củ mã thầy và sự ngọt mềm của ức gà. Nếu sử dụng món súp này đều đặn thì sức khỏe sẽ được cải thiện và nâng cao.
Đậu phụ Nhất Phẩm
Trong ẩm thực Sơn Đông, đậu phụ Nhất Phẩm là món đậu phụ thượng hạng, cao cấp nhất. Người đầu bếp phải chọn ra loại đậu phụ có cốt vừa ăn, thơm và phải dày. Kế đó, các loại nguyên liệu như sò điệp, hải sâm, măng, thịt lợn, rau củ,… được om chín tới, dậy mùi. Chúng được nhồi vào giữa miếng đậu phụ rồi thả vào hầm trong nước gà.
Mỗi miếng đậu hoàn thành sẽ mang phong vị của tất cả sản vật địa phương, quyện vào nhau để lại dư âm khó quên đối với tất cả thực khách có cơ hội nếm thử. Hiện nay đậu phụ Nhất Phẩm đã được phục vụ tại các nhà hàng cao cấp cũng như các quán ăn địa phương trong vùng. Thực khách có thể tùy theo khả năng tài chính mà chọn địa điểm thưởng thức.
Cá chép chua ngọt
Cá chép là một trong những sản vật nổi tiếng của vùng Sơn Đông. Những con cá chép này thường khá to, có lượng mỡ vừa phải. Người dân Sơn Đông xưa thường đem cá chép chế biến trong nước sốt chua ngọt để ăn chung với cơm trắng. Điểm đặc biệt của món ăn này chính là cá chép phải để nguyên con. Thông thường cá sẽ được chiên vàng trước khi đun cùng nước sốt pha theo tỷ lệ bí mật.
Ngoài món Cá chép chua ngọt, ẩm thực Sơn Đông cũng làm mê mẩn biết bao người bởi món canh cá chép, cá chép hóa rồng,… với dư vị đậm đà, khó quên.
Ốc kho
Có thể nói ẩm thực Sơn Đông được thừa hưởng nhiều sản vật đến từ sông Hoàng Hà – cái nôi của nền văn minh Trung Hoa. Từ hàng nghìn năm trước người dân địa phương đã đánh bắt thủy sản trên sông để cải thiện bữa ăn. Những món ăn này được tiếp nối qua nhiều thế hệ và dần đạt đến độ hoàn hảo. Một trong số đó chính là món ốc kho dân dã.
Theo chia sẻ của người dân bản địa, ốc sống tại khu vực sông Hoàng Hà to và ngọt thịt hơn hẳn ốc sống cả các vùng nước khác. Ốc này sau khi đánh bắt được nên chế biến ngay thành món ăn thì mới tươi, ăn vào mới ngon miệng. Các đầu bếp vùng Sơn Đông không tách thịt ốc ra mà kho nguyên con, khi ăn thực khách tự lọc lấy thịt ốc ăn cùng ớt tươi và nước sốt sánh mịn.
Khi nói về ẩm thực Sơn Đông mà không nhắc đến các món hải sản thì hẳn là một thiếu sót lớn. Có thể kể đến như ruột cá biển xào hành tỏi.
Thêm một món ăn vô cùng bình dân của ẩm thực Sơn Đông mà du khách khó lòng bỏ qua đó là món Sủi cảo với đủ loại nhân như: sủi cảo hẹ, sủi cảo bắp cải, sủi cảo củ cải trắng.
Về các món mì, ẩm thực Sơn Đông sẽ khiến thực khách gần xa phải “ngây ngất” bởi món mì thịt heo, mì thịt bò, mì nước, mì xào,…
Ârm thực Sơn Đông tiếp tục chìu lòng thực khách bằng một số món chính tông như: dưa chua, phổ tai phá lấu, đậu hũ phá lấu, canh cà chua trứng, canh chua cay, bánh hành,…
Cũng đừng quên Sơn Đông còn nổi tiếng là vựa trái cây phong phú bậc nhất ở Trung Quốc. Táo Yên Đài, lê Lai Dương, đào Phì Thành, lựu Táo Trang, nho Đại Trạch Sơn, hành Chương Khưu, gừng Lai Vu, củ cải Duy Phường,… đều là những đặc sản nổi tiếng của nơi này. Đến Sơn Đông vào mùa hè, tức là du khách đã chọn đúng mùa quả chín để hưởng thụ. May mắn hơn, du khách còn có cơ hội tham gia lễ hội trái cây thường diễn ra ở Thọ Quang, Sơn Đông vào đầu tháng 5. Hội chợ này sẽ phô diễn những loại cây trái trĩu trịt, những giống quả lạ, đẹp và còn phổ biến khá nhiều cách trồng trọt kỹ thuật cao…
Giờ thì du khách đã phần nào hình dung và hiểu được nguyên nhân tại sao trường phái ẩm thực Sơn Đông lại được mệnh danh là “đệ nhất ẩm thực Trung Hoa” rồi đúng không nào? Chính sự bắt mắt và tươi ngon của nguyên liệu, kết hợp với phong cách chế biến phong phú đa dạng đã đưa Sơn Đông trở thành nền ẩm thực mạnh mẽ nhất Trung Quốc từ trước đến nay. Hãy thực hiện một chuyến du lịch Trung Quốc để có những trải nghiệm đầy thú vị khi khám phá nền ẩm thực Sơn Đông nhé!
