Trung Quốc được biết đến là vùng đất sản xuất ra nhiều loại trà quý với chất lượng tuyệt hảo làm say đắm biết bao con tim của dân sành trà. Những thức uống như trà Thiết Quan Âm, trà Phổ Nhĩ, trà Long Tỉnh, trà Trinh Nữ,… đã đi vào lịch sử Trung Hoa, trở thành vật phẩm tiến vua “chân ái” và thanh tao nhất.

Trà Thiết Quan Âm

Đâu đó trong các bộ phim Trung Quốc, du khách hay nghe các nhân vật nhắc đến cái tên Thiết Quan Âm như một bảo vật quý giá và chất lượng nhất. Nó được xếp vào hàng “Thập Đại Danh Trà”. Thật vậy, trong đời sống văn hóa của người dân Trung hoa, loại trà này rất tốt cho sức khỏe và được dùng để làm quà biếu trong các dịp lễ tết. Trà Thiết Quan Âm có từ thế kỷ 19 được sản xuất nhiều tại vùng An Khê, Phúc Kiến.

Ngày nay, có nhiều địa phương sản xuất trà Thiết Quan Âm nhưng An Khê vẫn là nổi tiếng nhất. Tương truyền vào thời vua Càn Long tại một ngôi đền bỏ hoang thuộc trấn Tây Bình, An Khê có thờ cúng một bức tượng Quan Âm Bồ Tát. Một người dân nghèo tên Wei để tỏ lòng thành kính với tượng Phật đã thường xuyên đến đây quét dọn, thắp hương trong nhiều năm liền. Vào một đêm Wei nằm mơ thấy Quan Âm Bồ Tát nói về hang động sau đền thờ đang ẩn chứa kho báu. Theo lời dặn, Wei tìm được một cây trà và đã hái về chế biến. Sau khi cảm nhận được hương vị đậm đà của lá trà, Wei đã mang cây về để trồng và chăm sóc. Ông mời hàng xóm nếm thử và cho giống về gieo trồng. Từ đó, trà Thiết Quan Âm ra đời nổi danh khắp thiên hạ. Trà sau đó được tiến cung để phục vụ cho các triều đại hoàng đế nhà Thanh.

Trà Thiết Quan Âm có sợi cong, tròn đầy đặn xoắn chắc vào nhau trông rất đẹp. Cánh trà có màu xanh lục, nhỏ nhắn được thu hái cẩn thận trước khi bắt tay vào chế biến. Trà pha với nước sôi có mùi thơm nhẹ, nước trà ngả màu vàng tươi đậm, mang mùi thơm tự nhiên của hoa lan. Khi thưởng thức trà có vị dịu ngọt nơi đầu lưỡi tan nhanh trong miệng đậm đà và hấp dẫn vô cùng. 

Trà Đại Hồng Bào

Phúc Kiến không chỉ có Thiết Quan Âm mà còn có Đại Hồng Bào. Đây là một trong “Thập Đại Danh Trà” nổi tiếng với chất lượng tuyệt vời, mang hương hoa ngào ngạt, dai dẳng, vị trà dịu ngọt đượm hương lan. 

Trà Đại Hồng Bào xuất hiện vào thế kỷ 18 tại Vũ Di Sơn – thành phố với truyền thống sản xuất trà, là nơi sản sinh ra các loại trà ngon nhất. Theo dân gian xưa kể lại, triều nhà Đường ở Trung Quốc, Đại Hồng Bào được dùng làm quà tặng. Đến thời nhà Nguyên, trà được chọn là một trong những cống phẩm thượng hạng để tiến vua. Trải qua nhiều triều đại khác nhau đến đời Vũ Nguyên Tông, xưởng sản xuất và chế biến Đại Hồng Bào dành cho hoàng tộc được xây dựng nhằm đem đến các sản phẩm chất lượng nhất. Đến đời vua Khang Hy, loại trà này trở nên phổ biến, được xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á, Bắc Mỹ và Tây Âu.

Đại Hồng Bào được chế biến từ búp của những cây cổ thụ. Trà Đại Hồng Bào hiện tại có thể thu hoạch quanh năm nhưng chủ yếu vẫn là ba mùa xuân, hạ và thu. Mùa đông trà sẽ được thu hái ít hơn do điều kiện thời tiết. Trà khi thu hoạch tại thời điểm khác nhau sẽ cho ra đời chất lượng riêng biệt. Trong đó, trà thu hái vào mùa xuân sẽ có mùi thơm đặc biệt nhất. Lúc này tỷ lệ sâu bệnh trên lá trà được giảm thiểu rõ rệt.

Quy trình sản xuất trà Đại Hồng Bào được thực hiện rất nghiêm ngặt, tỉ mỉ với công nghệ chế biến trà truyền thống từ xưa. Vào những ngày xuân nắng ráo, những người thợ lành nghề sẽ chọn lọc và hái những búp trà ngon, chất lượng nhất để vận chuyển đến khu vực chế biến. Quy trình sản xuất trà Đại Hồng Bào được kết hợp giữa công nghệ sản xuất trà xanh và trà đen. Đây là quá trình sản xuất trà khá phức tạp, nó đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao. Quá trình sản xuất cơ bản bao gồm: làm héo lá trà; lắc, tung lá trà; oxy hóa lá trà từ 50-60%; cán lá trà; sao trà;…

Trà sau khi pha có màu đỏ cam, hương vị thơm ngon ngọt ngào rất tốt cho sức khỏe. Khi thưởng thức, du khách sẽ cảm nhận được cái vị chát nhẹ cuộn sánh, ngọt ngào nơi đầu lưỡi.

Trà Long Tỉnh

Trà Long Tỉnh là một trong những “danh trà” của thành phố Hàng Châu thủ phủ của tỉnh Chiết Giang. Trà được trồng ở vùng núi Long Tỉnh có nghĩa là Giếng Rồng gần Tây Hồ nơi thời tiết mát mẻ, sáng sớm thường có sương phủ do hơi nước từ hồ bốc lên. Hương trà Long Tỉnh thơm dịu, trà đắng nhưng dư vị ngọt ngào trong cổ và người ta cho rằng trị được nhiều chứng bệnh. 

Trước đây loại trà này chỉ dùng cho các các bậc vua chúa. Vào thời Mãn Thanh, Trà Long Tỉnh được Càn Long Đế phong là Hoàng Trà, là trà biểu trưng cho hoàng đế. Tương truyền rằng, khi vua Càn Long vi hành đi đến đền thờ Hồ Công dưới đỉnh núi Sư Tử ở thôn Long Tỉnh vào một trong những ngày lễ nổi tiếng, ông đã được uống một tách trà Long Tỉnh. Thoạt đầu khi thử trà, vua Càn Long chưa ấn tượng… nhưng rồi một lúc sau ngài cảm thấy hậu vị thanh ngọt ngấm trong cổ và rất thích. Khi ông nhìn xuống một giếng nước gần đó và thấy bóng của cây trà lung linh dưới nước, giống hình một con rồng đang bay lượn trong giếng, nên Càn Long đặt tên là Long Tỉnh Trà.

Để chất dịp lục không bị phá huỷ và lá trà vẫn xanh, lá trà Long Tỉnh tươi sau khi chọn được hấp hoặc cho vào chảo sắt rang nóng với nhiệt độ đến nỗi đáy nồi có ám một lớp màu đỏ khoảng gần 200 độ C và đảo thật nhanh tay và sao lên để làm bay hơi nước trong lá trà trước khi chúng hoàn toàn khô để ngăn chặn quá trình oxy hóa tự nhiên, là quá trình do các hành động của các enzyme tự nhiên hiện diện trong mô của lá trà. Như các loại trà xanh hay trà trắng khác của Trung Quốc, lá trà Long Tỉnh không qua quá trình lên men như trà đen hay trà Oolong nên lá trà Long Tỉnh khi ngâm vào nước sinh ra màu vàng xanh lá cây, mùi thơm dịu, vị đậm, có chứa Vitamin C và Axít amin. Quá trình oxy hóa (lên men) là quá trình làm những lá trà tươi sau khi hái dần mất đi mùi vị và chất diệp lục của lá trà bị phá huỷ nên màu xanh của lá trà bị mất đi do sự oxy hóa enzyme của chất axít butyríc lá trà chuyển sang màu đỏ.

Trà Long Tỉnh có thể pha 5 lần mà vẫn còn hương vị, sắc trà có màu vàng tươi, hương trà thanh thoát, vị trà dịu ngọt có thể làm thứ nước giải khác bổ dưỡng, ngừa và chữa một số chứng bệnh. Ngoài ra, xác trà khô chưa pha rất dễ ăn, có vị thơm ngọt và giòn tan, nuốt vào rồi mà hương vị còn đọng ở cổ họng rất lâu. Trà Long Tỉnh được đóng hộp sang trọng, rất đắt tiền, riêng trà ở thôn Mai gia còn được xuất khẩu tại chỗ, trở thành món quà quý cho người thân, lãnh đạo… với hàm ý một món quà tốt cho sức khỏe và rất tịnh tâm.

Trà Ngân Châm

Ngân Châm là loại trà đại diện cho dòng trà trắng rất được ưa chuộng tại Trung Quốc. Loại trà này xuất hiện nhiều tại Đảo Quân Sơn, Nhạc Dương, Hồ Nam. Thời xưa đây vốn là nơi trú ẩn của rất nhiều đạo sĩ, được bao quanh bởi 72 đỉnh núi. Vua Minh Tông trong một hôm thiết triều được thái giám dâng cho chén trà quý với hương thơm dịu nhẹ, bọt nhỏ lăn tăn giống bông hoa tuyết. trà được pha bằng lông hạc để phục vụ vua. Hài lòng trước độ ngon của chén trà, vua Minh Tông đặt tên là trà Quân Sơn Ngân Châm. Chỉ có vua chúa mới được thưởng thức loại trà này.

Là loại trà của vua chúa, chắc chắn rằng Ngân Châm mang một sức hút đặc biệt làm say đắm biết bao con tim đam mê trà nghệ. Theo các nghệ nhân trồng trà chia sẻ, Ngân Châm sẽ nở vào tháng 6. Đây là lúc trà đạt được chất lượng tốt nhất. Thời điểm thu hái cũng phải là buổi sáng sớm mới có thể giữ được hết các chất dinh dưỡng và vị ngon của trà.

Quy trình thu hái được tuyển chọn tỉ mỉ, sau khi hái cách mà các nghệ nhân chế biến trà cũng công phu không kém. Theo đó người dân Phúc Kiến không sử dụng bất kỳ loại dụng cụ hay máy móc nào, toàn bộ quá trình sản xuất, sao và sấy trà được thực hiện bằng hai bàn tay.

Trà Ngân Châm chuẩn được chia thành hai loại chính là trà búp và trà tơ. Thông thường thì những cây trà mọc ở phía đông của đảo Quân Sơn sẽ có chất lượng tốt hơn khi chúng đón được các tia nắng ban mai, sương đọng trên lá sẽ làm giảm lượng tơ trên thân. Trà trồng phía tây sẽ chịu cường độ ánh sáng mạnh hơn và ban đêm sẽ có nhiều sương nên búp sẽ rất nhiều tơ. Trà Ngân Châm không chỉ phổ biến ở Trung Quốc mà còn rất được lòng trà nhân đất Việt. Nước trà trong, hương thơm nhẹ, hơi chát rất phù hợp với những ai có sở thích thưởng trà.

Trà Phổ Nhĩ

Trà Phổ Nhĩ là đặc sản xuất xứ từ Phổ Nhĩ, tỉnh Vân Nam, có mùi vị khá giống với chè đen của Việt Nam nhưng nhờ cách chế biến công phu, nó không giống với bất kỳ loại trà nào khác và vì thế hấp dẫn du khách mỗi khi có dịp ghé ngang vùng đất này.

Loại trà này chỉ ở Vân Nam mới có. Tại Vân Nam, cây trà được trồng trên núi cao hàng chục năm rồi mới bắt đầu thu hoạch để chế biến. Sau khi tuyển những lá trà đủ chất lượng thì gốc trà vẫn được giữ nguyên, tiếp tục chăm sóc cho nhiều mùa sau bởi cây trà càng lâu năm thì sẽ càng cho ra loại trà thượng hạng. Có cây đến hàng trăm năm tuổi vẫn còn được sử dụng tốt. Tuy nhiên, điểm mấu chốt để tạo nên sự khác biệt của trà Phổ Nhĩ không phải ở lá trà ngon hay dở mà nằm ở khâu chế biến thành phẩm. Người Vân Nam có câu: “Trà sống ngon dễ kiếm, trà chín tốt khó tìm”, ý chỉ để tạo ra một bánh trà đủ chất lượng thì phải tốn nhiều công sức, nhiều năm.

Lá trà Phổ Nhĩ được lên men hoàn toàn ở trạng thái rắn và khô, tách hết nước trong lá trà, nhưng giữ lại các vi sinh vật có trong lá trà cổ thụ để chuyển loại bỏ hết chất xấu, giữ lại chất tốt trong lá trà. Quá trình lên men tự nhiên này rất tốn thời gian, có khi mất vài năm, nén lại thật chặt thành đủ hình dạng, phổ biến nhất là hình tròn với một lỗ hõm ở giữa mới tạo nên một bánh trà hoàn hảo. Đặc biệt, trà Phổ Nhĩ sau khi lên men đạt tiêu chuẩn thì càng để lâu, càng ngon, càng đắt tiền.

Trà ngon và đủ chất lượng phải bảo có hương thơm trầm dịu, hậu vị sâu. Chất dinh dưỡng trong lá trà phải phong phú, nước trà đậm, khí trà mạnh mẽ và giữ được hương rất lâu trong miệng.

Có hai loại trà Phổ Nhĩ: giảm cân và thanh lọc cơ thể. Trà Phổ Nhĩ giảm cân có mùi thơm nhẹ, màu hồng trông đẹp mắt. Trà Phổ Nhĩ thanh lọc có màu hơi nâu và mùi hơi giống mùi khai.

Ngày nay, trà Phổ Nhĩ phân bố chủ yếu tại Lâm Thương và Tây Song Bản Nạp của Vân Nam với những hãng trà gia truyền nổi tiếng như Lão Ban Chương, Di Vũ, Băng Đảo, Tích Quy… Thú vui của người Vân Nam là ngồi đàm đạo, thẩm trà cùng khách thập phương. 

Kỳ Môn Hồng Trà

Kỳ Môn Hồng Trà thuộc loại trà đen có tiếng ở Kỳ Môn (An Huy), là cực phẩm trong các loại hồng trà (Điền Hồng), thường được gọi là “Hồng trà Hoàng Hậu”.

Trà được trồng ở nơi có nhiều mây mù, sương trắng bao phủ bốn mùa. Đặc điểm của loại trà này là có lông vàng bao quanh cánh trà, do trà được làm từ búp trà của cây trà cổ thụ. Do búp trà cổ thụ có nhiều lông trắng bao quanh, nên khi chế biến thì những lông trắng này biến thành màu vàng rất đẹp mắt. 

Kỳ Môn Hồng Trà cho nước màu đỏ hồng, phảng phất hương hoa đào, hậu vị thanh ngọt. Đây là loại trà lên men trong quá trình hái, ủ và sấy. Các bước sản xuất trà đều được tính toán rất cẩn thận như phải chọn lá không quá non cũng không quá già, tốt nhất là một mầm nhị, ba mầm lá, rồi còn trải qua giai đoạn héo điêu, xoa vê, bán lên men, sử mầm lá từ xanh biếc sang đỏ đồng, và còn rất nhiều giai đoạn sau nữa.

Kỳ Môn Hồng Trà nổi tiếng trong việc làm đẹp và chăm sóc sức khoẻ: giải khát, giảm nhiệt, lợi tiểu, giải độc, kháng u, giảm nguy cơ huyết áp, giảm căng thẳng, nâng cao tinh thần.

Trà Bích Loa Xuân

Được mệnh danh là đệ nhất trà xanh, trà Bích Loa Xuân (hay còn gọi là “Bạch Trà Phổ Nhĩ”) mang màu xanh ngọc bích, hương thơm của trái cây và hương hoa hoà quyện. Đây cũng là loại trà được các vua chúa thời xưa vô cùng ưa thích.

Trà Bích Loa Xuân sinh trưởng ở núi Động Đình, huyện Ngô, thành phố Tô Châu, tỉnh Giang Tô, do đó còn có tên gọi “Động Đình Bích Loa Xuân”, nghĩa là: Mùi hương khiến người ta phải ngạc nhiên. Đặc điểm của Bích La Xuân là hương thơm nồng, do đó trong thời cổ đại bị dân chúng gọi là “Hách sát nhân hương”. Hoàng đế Càn Long nhà Thanh khi tới Giang Nam, quan phủ ở đó dùng trà này đón tiếp Càn Long, Càn Long nâng cốc lên chưa uống nhưng đã ngửi thấy mùi thơm xộc vào mũi, uống một ngụm liền khen danh bất hư truyền, nhưng Càn Long chê tên trà không hay nên đổi thành “Bích Loa Xuân” cho thơ mộng hơn.

Trà được trồng làm hai vụ, xuân và đông, chỉ hái búp non và làm héo trong nhà. Bích Loa Xuân có chứa nhiều chất dinh dưỡng nhất trong thập đại danh trà. Hàng loạt các chất như axit amin, protein, vitamin E, polyphenol, etc. có tác dụng chống ung thư, lão hoá, chống các bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não, đái đường, tăng huyết áp, phòng chống sâu răng, thải độc cơ thể, làm đẹp da (đặc biệt là da mặt) và còn vô vàn những công dụng khác.

Trà Bích Loa Xuân có màu xanh ngọc bích, hình như con ốc biển, bốn phía có nhiều lông mao dày. Uống trà Bích Loa Xuân ngon nhất là dùng cốc thủy tinh, lá trà sau khi ngấm nước sẽ dần dần dãn nở, lúc nổi lúc chìm, lông trắng lộ ra giống như tuyết đang múa trong gió, vừa mang lại cho con người sự thưởng thức về xúc giác và vị giác, lại có cảm giác đẹp về mặt thị giác.

Trà Trinh Nữ

Bên cạnh những “danh trà” đình đám như Long Tỉnh, Thiết Quan Ân, Phổ Nhĩ,… Trà Trinh Nữ cũng nổi tiếng không kém. Có tên gọi khác là “Bỉ Lộ Xuân”, loại trà này không chỉ nổi tiếng bởi vị thơm ngon, thuần khiết mà còn do phương thức chế biến cầu kỳ và độc đáo.

Tương truyền, từ thời các hoàng đế triều đại Trung Quốc, trà Trinh Nữ được hái bởi những cô gái đồng trinh, mặc áo rộng và quần buộc túm lại ở ống. Vào đầu xuân, khi cây chè vừa ra lá non, các trinh nữ dùng miệng nhẹ nhàng hái những lá tươi ngon nhất, sau đó bỏ vào trong quần áo hoặc kẹp vào những chỗ kín (như ngực hoặc nách) và lấy ra vào ngày hôm sau. Người ta cho rằng, lá trà sau khi ngấm nước bọt lại được “ướp” bởi nhiệt độ và mồ hôi trong cơ thể các trinh nữ sẽ có hương vị đặc biệt thơm ngon, thuần khiết. Nó đưa người thưởng trà chạm tới những cung bậc cảm xúc thăng hoa nhất của thú chơi xa xỉ chỉ dành cho giới thượng lưu.

Nước pha trà phải là nước tuyết tan cất giữ lâu năm. Sau khi đun sôi, người ta cho thêm các loại hương liệu như hoa quế, bạch tùng hương, hoa kim tước, bách hợp, oải hương… 

Ngày nay, những cây chè dùng làm trà Trinh Nữ được trồng ở các trang trại trên dãy Động Đình San gần hồ Động Đình. Nơi đây có sương mù bao phủ quanh năm, khí hậu ôn hoà, rất phù hợp với cây chè và các loại hoa trái khác như đào, lê, mơ, táo… Vì vậy, vào mùa xuân là mùa hái trà, hương của các loại hoa quyện lấy lá chè ngay cả sau khi trà được sấy. Thực tế, hương vị đặc biệt của trà Trinh Nữ có được là do yếu tố này.

Trà Hoàng Sơn Mao Phong

Hoàng Sơn Mao Phong là một loại trà xanh trong “Thập Đại Danh Trà” nổi tiếng khắp Trung Quốc, có nguồn gốc từ khu Tân Minh Hương, Hoàng Sơn, An Huy. Sở dĩ Trà có tên là Hoàng Sơn Mao Phong vì được ghép lại từ tên của dãy núi Hoàng Sơn – nơi nó xuất xứ và từ Mao Phong. “Mao” có nghĩa là “lông”, ý chỉ là trà có nhiều tơ trắng. “Phong” trong câu thơ “Bạch hào phi thân, nha tiêm tự phong” ý chỉ đặc điểm hình dạng xanh biếc, mũi nhọn, chỉa lên trời như mũi kiếm của lá trà.

Trà Hoàng Sơn Mao Phong được phát triển từ năm 1998. Nó là một loại trà xanh tinh khiết từ thiên nhiên chất lượng cao, có mùi hương thơm lừng, thoang thoảng hương của vạn hoa, mùi vị thuần ngọt, hương thơm nồng nàng, như hương vị cây cỏ đơm chồi nảy lộc sau cơn mưa xuân, vương vấn nơi khoang miệng, thấm đẫm lạ thường. Nước trà Hoàng Sơn Mao Phong vàng nhạt, hơi trong suốt.

Quá trình thu hái và chế biến trà Hoàng Sơn Mao Phong được kết hợp cả 2 công nghệ sản xuất thủ công truyền thống và công nghệ cao để có được chất lượng trà tuyệt vời. Từ việc thu hái lá tươi, làm héo lá trà, sao trà, hong khô, tạo hình, cất giữ.

Trà sau khi được chế biến xong không chỉ duy trì các chất dinh dưỡng tự nhiên ban đầu, mà còn có đầy đủ màu sắc, mùi thơm, hương vị và hình dạng vô cùng đặc sắc.

Trà Lục An Qua Phiến

Lục An Qua Phiến là một loại trà thuộc dòng trà xanh (lục trà) trong “Thập Đại Danh Trà” nổi tiếng Trung Hoa. Trà được trồng trên đỉnh núi Đại Sơn vùng Lục An, An Huy, Phúc Kiến. Từng được xưng là “Lư Châu Lục An Trà” vào đời Đường, đến thời nhà Minh trà có tên gọi “Lục An Qua Phiến”. Đây là loại trà xanh được xếp trong nhóm thượng phẩm trà, cực phẩm trà dùng tiến cung trong triều đình, trở thành “Ngự Trà” thời cổ đại.

Cái tên Lục An Qua Phiến được ghép từ “Lục An” – địa danh nơi trà sinh trưởng và “Qua Phiến” – “Qua” nghĩa là dưa, “Phiến” theo nghĩa đen là lá cây. Sở dĩ đặt tên là Qua Phiến bởi hình dạng của cánh trà tựa như phiến lá của cây dưa, cây mướp, bề ngoài cánh trà cuốn tròn, xanh mướt, được bao phủ bởi lớp lông trắng mỏng nhẹ.

Được làm từ những lá non tươi mới, qua các giai đoạn chọn lọc và sao chế nghiêm ngặt, được thực hiện bởi những nghệ nhân trà có nhiều năm kinh nghiệm mới tạo thành những mẻ trà thơm lừng, phảng phất hương thơm từ gió và núi ở đỉnh Đại Sơn.

Lục An Qua Phiến có hình dạng khá đặc biệt, tựa như hình hạt dưa hoặc hình cánh quạt (phiến) đơn, bằng phẳng, rộng thoáng. Trà thành phẩm có cánh trà cuốn lại, nhìn rất đẹp và lạ mắt, màu sắc xanh biếc, kích thước đều đặn, không có gân lá cũng như trà ngạch. Khi pha trà mang mùi hương thơm ngát, không đắng chát, dư vị lâu dài. Nước trà trong xanh đẹp mắt, vị trà ngọt ngào mà không ngấy nồng, thuần hương, tư vị ngọt lành, tựa như cam lộ chốn thiên cung.

Nếu du khách là người thích thú với văn hóa đối ẩm và hương vị thơm ngon lưỡi sau mỗi lần nhấp những ngụm nước trà thì hãy book tour Trung Quốc của chúng tôi! Và du khách cũng đừng quên mua nó về làm quà tặng cho những người thân yêu của mình nhé!