Trứng Bắc Thảo còn được biết đến với nhiều tên gọi: trứng Bách Thảo, Bách nhật trứng, Thiên niên bách nhật trứng. Đây là một đặc sản của Trung Quốc với vẻ ngoài đen đúa và khá nặng mùi. Dù vậy vị ngon đặc biệt của món ăn này vẫn điều bí ẩn khiến nhiều vị khách du lịch nước ngoài muốn khám phá.
Trong ẩm thực Trung Quốc, có vô số các món ăn ngon trứ danh có thể làm siêu lòng bất cứ ai. Dù vậy món Trứng Bắc Thảo vẫn được nhiều người biết đến và luôn nằm trong top những món ngon được lòng người dân địa phương cũng như du khách nước ngoài.
Không nhiều tài liệu lịch sử ghi chép về nguồn gốc cũng như chứng minh được sự ra đời của Trứng Bắc Thảo. Nhưng giới khoa học ước tính món ăn đã tồn tại khoảng hơn 500 năm và ban đầu xuất hiện ở các vùng nông thôn Trung Quốc. Tương tuyền, vào thời nhà Minh, một người nông dân vô tình tìm thấy những quả trứng vịt được bảo quản tự nhiên trong hố bùn có nước vôi. Quả trứng đã chuyển màu đen đúa. Tuy nhiên, một phần vì đói, một phần vì tò mò nên ông đã quyết định ăn thử quả trứng. Người nông dân vô cùng ngạc nhiên khi mùi vị trứng không hề đáng sợ mà trái lại còn rất thơm ngon. Sau khi về nhà, ông này đã thử làm nhiều hơn những quả trứng tương tự như vậy để ăn. Ông còn cho hàng xóm ăn thử và rồi dần dần món ăn độc độc đáo này bắt đầu phổ biến khắp Trung Hoa cho đến tận ngày nay.
Nhiều người phương Tây đã đặt tên cho Trứng Bắc Thảo là món “trứng trăm năm” hoặc “trứng ngàn năm”. Nguyên nhân là vì họ không thể lý giải được cách để quả trứng bình thường có thể chuyển thành màu đen và cho rằng vì để thời gian quá lâu mà quả trứng đã bị biến chất. Tuy nhiên, ít ai có thể biết được những công dụng thần kỳ của loại thực phẩm đặc biệt này. Trứng Bắc Thảo giàu vitamin A, bảo vệ hệ hô hấp, thúc đẩy hệ miễn dịch, tăng lượng hồng cầu trong cơ thể, phòng chống các bệnh về phổi và viêm hô hấp. Món trứng này còn có khả năng kích thích hồng cầu sinh trưởng, cầm máu, tốt cho những bệnh nhân có bệnh xuất huyết. Ăn Trứng Bắc Thảo giúp cải thiện các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, sạch ruột, cầm tiêu chảy, bảo vệ mạch máu, tăng cường trí thông minh và bảo vệ đại não,… Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu cho thấy Trứng Bắc Thảo có chứa nhiều khoáng chất rất tốt cho hệ tiêu hoá, giúp giải nhiệt, giải rượu, cầm máu,…
Trứng Bắc Thảo có thể làm từ trứng vịt, trứng gà và trứng cút. Để chế biến ra món Trứng Bắc Thảo, người dân Trung Quốc ngâm trứng trong hỗn hợp bùn nhão được làm từ đất sét pha kiềm và nước, hoặc có thể dùng tro gỗ, vôi tôi, muối, nhằm duy trì thời gian ủ trứng lâu nhất. Lớp vỏ này có tác dụng ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập. Một cách khác là dùng hỗn hợp gồm 300gr bột trà xanh, 300gr bột vôi tôi, 900gr bột muối biển, 700gr bột tro gỗ (than gỗ sồi) pha với nước đun sôi tạo thành một dạng bùn nhão, phết lên bề mặt của trứng Bách Thảo. Sau đó lăn trứng qua một lớp mỏng bột vỏ trấu để hỗn hợp bện chặt vào nhau rồi cho trứng vào vại hoặc sọt bằng lụa để bảo quản. Trong khoảng 3 tháng, hỗn hợp bùn nhão sẽ tự động khô lại, lúc này trứng đã có thể dùng được. Trứng sau khi bóc bỏ lớp trấu và các nguyên liệu đắp ở ngoài vỏ thì vỏ trứng có màu đen trắng lẫn lộn như muối tiêu, đôi khi tạo những lớp hoa văn trên bề mặt trông rất đặc biệt.
Quả Trứng Bắc Thảo đạt chuẩn thường có lòng đỏ còn lỏng, màu vàng xanh, bao quanh là lớp lòng trắng đã chuyển màu nâu xanh. Lòng đỏ Trứng Bắc Thảo có mùi hăng, sốc, hơi khai, vị the và béo. Lòng trắng ít mùi vị hơn. Món này tương đối khó ăn, nếu ăn không quen sẽ có thể khó chịu.
Trứng Bắc Thảo sau khi bóc vỏ có thể ăn ngay mà không cần chế biến cầu kỳ. Trứng rất ngậy, mềm mọng, thường được ăn kèm với gừng hồng.
Nó như một món đồ nguội ăn khai vị và được ưa chuộng tại nhiều nơi. Người Quảng Đông thường bọc xung quanh từng lát Trứng Bách Thảo với nhiều lát gừng xắt mảnh. Người Thượng Hải băm trộn Trứng Bách Thảo với đậu phụ. Ở Đài Loan, người ta thái Trứng Bách Thảo thành từng lát, kế đó phủ lên mặt trứng đậu phụ lạnh với nước sốt Katsuobushi và dầu mè, tương tự như món Hiyayakko của người Nhật Bản. Còn ở miền Bắc Trung Quốc, người ta phủ đậu phụ lạnh lên bề mặt trứng, thêm vào một ít gừng non xắt sợi nhuyễn, hành củ băm nhừ và rưới lên trên cùng một hỗn hợp nước sốt đậu nành hoặc dầu mè. Ngoài ra, Trứng Bắc Thảo còn được dùng như nguyên liệu làm bánh, làm điểm tâm và nhiều món khác.
Du khách có thể ăn Trứng Bắc Thảo vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, từ bữa sáng, bữa trưa tới món ăn vặt, khai vị,… Nếu có dịp du lịch Trung Quốc, du khách đừng quên thưởng thức món ăn đặc biệt này nhé!